Διαδρομή: Χώρα – Κεραμωτή
30 χιλιόμετρα – 45’ λεπτά
Κεραμωτή Η παλαιότερη γραπτή μνεία του ονόματος είναι σε Πωλητήριο μεριδίου νερομύλου της 15 Φεβρουαρίου1633.
Η Κεραμωτή είναι χωριό της Νάξου, του δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων της Περιφερειακής Ενότητας Νάξου της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου (κατά το Σχέδιο Καλλικράτης).
Παλαιότερα ανήκε στην άλλοτε επαρχία Νάξου του νομού Κυκλάδων. Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας αποτελούσε έδρα κοινότητας του δήμου Δρυμαλίας. Από 1 Ιανουαρίου 2011 αποτελεί ιδία έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Δρυμαλίας, του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.
Η Κεραμωτή μαζί με την Απείρανθο, Κόρωνο και Κωμιακή αποτελούν τα σμυριδοχώρια (εξόρυξης σμύριδας) της Νάξου. Κατά την απογραφή του 2001 είχε 76 κατοίκους. Βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του νησιού και συνδέεται μέσω της διασταύρωσης Σταυρού Κεραμωτής με τρεις επαρχιακούς δρόμους με τα χωριά Απείρανθο, Κόρωνο, Κυνίδαρο και Μονή. Το όνομά της πιθανόν να οφείλεται στη μορφή οικισμού που μοιάζει ως κέραμος να επιστέφει χαμηλού λόφου.
Βόρεια και Νότια της Κεραμωτής δημιουργούνται οι δύο σημαντικοί ποταμοί της Νάξου ο ένας από το όρος Κόρωνος και ο άλλος από το όρος Φανάρι. Οι δύο αυτοί ποταμοί συνδέονται στο δυτικό άκρο του χωριού στη θέση "διποτάματα" οπότε και συνεχίζει ενιαία το δυτικό ρου, δημιουργώντας το μοναδικό καταράκτη στη Νάξο ύψους 6 μέτρων, όπου συνεχίζοντας φθάνει στο χωριό Εγγαρές αρδρεύοντας τη περιοχή πριν καταλήξει στη θάλασσα.
Ο κάτοικος ονομάζεται Κεραμιώτης - Κεραμιώτισσα. Κύριες ασχολίες των κατοίκων είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία και η μελισσοκομία. Διαθέτει μονοθέσιο δημοτικό σχολείο, που σήμερα παραμένει κλειστό λόγω έλλειψης παιδιών. Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο όπου και στο περίβολο του ναού υφίσταται και εμπλουτίζεται λαογραφικό μουσείο. Η ηλεκτροδότηση του χωριού έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ενώ η οδική σύνδεση του χωριού με τον οδικό άξονα Χώρας - Απειράνθου - Απόλλωνα, στη δεκαετία του 1970 με επιχορήγηση της Νομαρχίας Κυκλάδων.Στην ίδια αυτή δεκαετία έγινε και η υδροδότηση όλων των οικιών.
Τουριστικού ενδιαφέροντος σημεία στη Κεραμωτή αποτελούν η παλιά γέφυρα του νότιου ποταμού, ο νερόμυλος, το παλαιο "λιοτρίβι" στη πλατεία ("πλάτσα") του χωριού και βεβαίως οι πηγές των δύο ποταμών.
